اتریوم چیست؟ یک شبکه بلاکچینی غیرمتمرکز با منبع باز است که ارز دیجیتال آن با نماد ETH در بازار معاملاتی مورد تبادل قرار میگیرد. این پلتفرم برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و تراکنشهای امن طراحی شده است. قراردادهای هوشمند به برنامههای غیرمتمرکز یا DApps امکان میدهند که با شرایط مشخصی به طور خودکار اجرا شوند. این برنامههای غیرمتمرکز شامل انواعی از اپلیکیشنها از جمله بازیها، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و توکنهای غیرقابل معامله (NFT) میشوند.
در حال حاضر، اتریوم در رتبه دوم میان ارزهای دیجیتال در وبسایت CoinMarketCap قرار دارد و ارزش بازار آن به بیش از 222 میلیارد دلار میرسد. تعداد کوینهای در گردش این شبکه بیش از 120,300,866 و تعداد عرضه نهایی آن هنوز مشخص نشده است.
فهرست محتوا
اتریوم چیست؟
اتریوم در سال 2013 توسط ویتالیک بوترین به عنوان یک پروژه نوآورانه معرفی شد. در تابستان 2014، با همت و تلاش تیم بنیانگذاری، اتریوم در یک جمعآوری اولیه سرمایهگذاری (ICO) موفق به جذب 18.3 میلیون دلار شد، و قیمت ارزش اتریوم در این مرحله 0.311 دلار بود.
در ماه می 2015، نسخه اولیه و آزمایشی شبکه اتریوم با نام المپیک (Olympic) منتشر شد. این شبکه خصوصی به توسعهدهندگان اتریوم اجازه میداد تا پیش از انتشار عمومی، با شبکه آزمایشی کار کنند، نقاط ضعف و مسائل مختلف را تشخیص دهند و آنها را حل کنند.
سپس در تاریخ 30 جولای 2015، توسعهدهندگان اتریوم نسخه اصلی شبکه را با نام فرانتیر (Frontier) به عموم ارائه دادند. این نسخه به کاربران امکان خرید و فروش اتر (ETH)، استخراج اتر در شبکه اتریوم، ایجاد و آزمایش قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز را میداد.
هدف اصلی اتریوم از زمان تأسیس، تبدیل شدن به یک پلتفرم جهانی برای ایجاد و اجرای برنامههای غیرمتمرکز است. این پلتفرم به توسعهدهندگان از سراسر جهان امکان میدهد نرمافزارهایی را ایجاد و اجرا کنند که در مقابل سانسور، خرابی و تقلب مقاومت داشته باشند.
بنیانگذاران ارز دیجیتال اتریوم چه کسانی هستند؟
از زمانی که در سال 2013 ویتالیک بوترین راهاندازی پروژه اتریوم را آغاز کرد، ترکیب اعضای کلیدی تیم این پروژه تغییراتی را تجربه کرده است. در ابتدا، اعضای اصلی تیم شامل ویتالیک بوترین، میهای آلیزی، آنتونی دیلوریو، چارلز هاسکینسون، جو لوبین و گاوین وود بودند.
ویتالیک بوترین به عنوان یکی از شناختهترین اعضای تیم معرفی میشود. او در سال 2013 وایت پیپر اتریوم را نگاشت و تا به امروز به بهبود و توسعه پلتفرم اشتغال دارد. وی قبل از تأسیس اتریوم، به عنوان یکی از بنیانگذاران وبسایت خبری Bitcoin Magazine نیز فعالیت داشت.
میهای آلیزی نیز در ایجاد اساسنامه اتریوم نقشی اساسی داشت. آنتونی دیلوریو در مراحل اولیه توسعه این پروژه به تیم پیوست و در آن مشارکت داشت.
چارلز هاسکینسون که در ایجاد اساسنامه اتریوم نقش کلیدی داشت، پس از یک سال از تأسیس پروژه در ژوئن 2014 به دلیل اختلافات مدیریتی با ویتالیک بوترین، پروژه را ترک کرد. او پس از مدتی تحقیق و مطالعه در سال 2017 پروژه کاردانو را راهاندازی کرد.
جو لوبین، یک کارآفرین کانادایی، در روزهای ابتدایی اتریوم نیز به این پروژه حمایت مالی کرد. گاوین وود به عنوان یک برنامهنویس، اولین پیادهسازی فنی اتریوم را با استفاده از زبان برنامهنویسی C++ انجام داد و سپس زبان برنامهنویسی بومی Solidity را پیشنهاد داد. وی قبل از پیوستن به اتریوم، در مایکروسافت به عنوان یک دانشمند محقق فعالیت داشت.
کاربردهای اتریوم
اتریوم از ابتدای تأسیس با دو کاربرد اساسی رونمایی شده است که به منظور دستیابی به اهداف خود ایجاد شدهاند. این دو کاربرد اصلی شامل اجرای قراردادهای هوشمند و ایجاد برنامههای غیرمتمرکز بر روی این پلتفرم میباشند.
قرارداد هوشمند
اتریوم به عنوان پیشگام در دنیای پلتفرمهای قرارداد هوشمند بر بستر بلاکچین شناخته میشود. قراردادهای هوشمند در واقع برنامههایی هستند که به صورت خودکار اقدامات مورد نیاز برای اجرای توافقات بین مختلف اطراف را در فضای اینترنت انجام میدهند. این اقدام به منظور از بین بردن واسطههای قابل اعتماد و افزایش امنیت معاملات طراحی شده است و در نتیجه باعث کاهش هزینههای مبادلات و افزایش اعتماد در معاملات میشود.
یکی از نوآوریهای اصلی اتریوم، امکان اجرای قراردادهای هوشمند با استفاده از تکنولوژی بلاکچین بوده است. طراحی بلاکچین اتریوم به عنوان یک نوع رایانه جهانی تئوری مطرح میشود که میتواند به هر برنامه قویتر، مقاومتپذیرتر در برابر تغییرات و تقلب، و در سراسر جهان توزیعشدهای را ارائه دهد. به عبارت گاوین وود، یکی از بنیانگذاران اتریوم، این پلتفرم به مانند یک رایانه جهانی در نظر گرفته میشود که از طریق تکنولوژی بلاکچین قادر به اجرای هر نوع برنامهای با قدرت بیشتر و امنیت بالاتر است، و این به صورت منزل به منزل در سرتاسر جهان توزیع میشود.
روش عمل این قراردادها به این شکل است که در صورتی که یک شخص برای فرد دیگری کاری انجام دهد و در مقابل پرداخت مبلغی قرار باشد، تمام جزئیات و شروط مربوط به این کار به صورت کدهای برنامهنویسی درون قرارداد ذخیره میشود. همچنین، مبلغ مشخصشده به عنوان پرداخت، به صورت توکنهای اتر به آدرس قرارداد منتقل میشود. این توکنها فقط زمانی به آدرس کیفپول مقصد ارسال میشوند که تمام شروط در قرارداد انجام شده باشند. در صورت لغو قرارداد به هر دلیلی، مبلغ به طور کامل به آدرس کیفپول مبدأ بازمیگردد.
بهبود خدمات بانکی و مالی
یکی از کاربردهای مهم اتریوم در حوزه بانکی و مالی است. در این حوزه، اتریوم در فعالیتهای مرتبط با اوراق قرضه، ایجاد و اجرای قراردادها، پرداختها و حتی امور بیمه مورد استفاده قرار میگیرد.
هویت دیجیتالی
در حوزه هویت دیجیتال نیز اتریوم تأثیرگذاری دارد. با استفاده از قراردادهای هوشمند، اطلاعات و سوابق فردی به صورت کامل در دسترس قرار میگیرند و همچنین افراد میتوانند تصمیم بگیرند کدام اطلاعات از آنها فاش شود و کدام اطلاعات به صورت محرمانه نگهداشته شود. این اقدامات میتوانند به حل مشکلات سرقت هویت و انحصار اطلاعات کمک کنند.
ساخت برنامههای غیرمتمرکز (dApps)
با استفاده از اتریوم، برنامههای غیرمتمرکز یا همان dApps به طور وسیع ایجاد میشوند. این برنامهها به صورت غیرمتمرکز عمل میکنند و هیچ شخص یا نهادی قادر به کنترل و دخالت در عملکرد آنها نیستند. این نوع برنامهها با استفاده از بلاکچین فعالیت میکنند. اتریوم اولین بلاکچینی بود که به برنامههای غیرمتمرکز این امکان را میدهد که روی آن اجرا شوند و تا به امروز، برنامههای غیرمتمرکز بسیاری بر پایه این پلتفرم ایجاد شدهاند.
اتریوم میتواند به عنوان میزبانی برنامههای غیرمتمرکز با استفاده از استاندارد ERC-20 عمل کند. این استاندارد به برنامهها امکان
میدهد تا توکنهای خود را ایجاد کرده و درون برنامههای خود به کار ببرند. این توکنها به عنوان واحد پولی داخلی برنامهها عمل میکنند. از طریق استفاده از استاندارد ERC-20، تا کنون بیش از 280 هزار توکن ایجاد شدهاند که از آنها بیش از 40 نمونه در میان 100 ارز دیجیتال برتر قرار دارند.
برخی از نمونههای برنامههای غیرمتمرکز که بر پایه اتریوم ساخته شدهاند عبارتند از:
- Uniswap
- Metamask
- Sandbox
- Polygon
معایب اتریوم
- مقیاس پذیری
افزایش حجم تراکنشهای انجام شده در شبکه اتریوم، باعث کاهش سرعت تایید تراکنشها و افزایش قیمت کارمزد آنها شده است. این مسئله، برای یک شبکه پرداختی که قصد دارد به عنوان روش پرداخت رایج مورد استفاده قرار گیرد، مطلوب نیست. به عبارت دیگر، افزایش ترافیک در شبکه اتریوم موجب کاهش کارآیی و افزایش هزینههای انجام تراکنشها شده است. این مشکل از نظر توسعهدهندگان اتریوم و جامعه ارزهای دیجیتال یکی از چالشهای اساسی در حال حاضر است.
- عدم ارتباط قراردادهای هوشمند و دنیای واقعی
یکی دیگر از چالشهای اساسی مرتبط با اتریوم، عدم ارتباط مستقیم قراردادهای هوشمند این شبکه با دنیای واقعی بوده است. در طراحی ابتدایی اتریوم، فقط میتوانست از اطلاعات موجود در بلاکچین برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده کند و ارتباط با دادههای دنیای واقعی که خارج از بلاکچین قرار دارند، مشکل بود. اما پروژه چینلینک تا حد زیادی توانسته با استفاده از اوراکلهای غیرمتمرکز، این چالش را حل کند. این پروژه توانسته با بهرهگیری از اوراکلهای غیرمتمرکز، اطلاعات را از دنیای واقعی یا حتی بلاکچینهای دیگر جمعآوری کند و آنها را در قراردادهای هوشمند اتریوم استفاده کند.
- الگوریتم اثبات کار و تغییر آن به الگوریتم اثبات سهام
تغییر الگوریتم از اثبات کار به اثبات سهام، یکی دیگر از تحولات مهم در تاریخ اتریوم بوده است. از سال 2015، به دلیل افزایش سختی در استخراج، اتریوم مجبور به تغییر الگوریتم از اثبات کار به اثبات سهام شد. این تغییر به این معناست که به جای نیازمندی به توان پردازشی قوی برای استخراج اتر، افراد تنها با خرید اتریوم و اختصاص آن به شبکه، میتوانند به تایید تراکنشها و افزودن بلاکهای جدید بپردازند. این تغییر منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی و از بین رفتن نیاز به تجهیزات پیچیده ماینینگ شده است.
با این حال، تغییر به اثبات سهام نیز نقدها و انتقاداتی را به دنبال داشته است. انتقادات عمده به این تغییر مربوط به میزان کمتر تمرکززدایی آن نسبت به اثبات کار است. این تغییر ممکن است باعث افزایش میزان مرکزیت در شبکه و کاهش میزان غیرمتمرکز بودن اتریوم شود.
استخراج اتریوم
بلاکچین اتریوم، پس از ثبت هر تراکنش، نسخهای از خود را تولید میکند و این نسخهها به تمام گرههای شبکه ارسال میشوند. به منظور تضمین تأیید و همگامسازی وضعیت، گرهها در شبکه با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند تا بررسی کنند آیا نسخهها یکسان هستند یا خیر. این روش باعث تایید عمومی تراکنشها میشود و امنیت بالایی را برای شبکه به ارمغان میآورد.
در صورتی که یکی از نسخهها یکسان نباشد، شبکه تراکنش را رد میکند. این پروتکل ایجاد امنیت قویای برای شبکه فراهم میکند.
هر زمان تراکنشهای جدیدی در بلاکچین اتریوم ایجاد میشود، یک بلاک جدید که تراکنشها را شامل میشود، به زنجیره اضافه میشود. ایجاد و افزودن بلاک به زنجیره نیازمند حل یک معادله ریاضی پیچیده است. به همین دلیل، اشخاص، گروهها یا شرکتها از ماینرها (که به آنها معدنکننده ها نیز گفته میشود) برای حل این معادله استفاده میکنند. معدنکنندگان از ترکیبی از سختافزار و نرمافزار پیچیده برای حل معادله استفاده میکنند.
در ابتدا، معدنکنندگانی که معادله را حل میکنند، پاداشی به شکل اتر دریافت میکنند. هنگامی که یک معدنکننده معادله را حل کرده و توسط گرههای شبکه تأیید میشود، یک بلاک جدید ایجاد میشود و به زنجیره اضافه میشود و معدنکننده پاداش خود را دریافت میکند. این عملیات نیاز به محاسبات زیادی دارد.
فرآیند استخراج اتریوم با الگوریتم کار (Proof of Work یا PoW) شناخته میشود. این روش مبتنی بر استفاده از ماینرها برای استخراج هر واحد اتریوم است. با اما، توسعهدهندگان اتریوم به دنبال انتخاب یک راه جایگزین به نام اثبات سهام (Proof of Stake یا PoS) هستند. در این روش، نیازی به ماینرها و استخراج توسط آنها نیست. به جای آن، اتریومهای جدید با واریز اتریومها به عنوان سپرده (Stake) ایجاد میشوند و این روش نیاز به مصرف انرژی کمتری دارد.
از زمان آغاز فعالیتها، اتریوم موفق شده است موقعیت دومین ارز دیجیتال با ارزش بازار را حفظ کند. با این حال، همچنان مشکلاتی از جمله هزینههای بالا و سرعت کند در فرآیند تراکنشها را تجربه میکند. برای حل این چالشها و دیگر موارد، تلاشهای گستردهای از طریق بهروزرسانیهای متعدد در طول سالهای گذشته انجام شده است. از این تلاشها، تغییر الگوریتم به اثبات سهام به منظور بهبود قابلیت مقیاسپذیری پلتفرم (معروف به ETH 2.0) به عنوان یکی از مهمترین و اساسیترین تغییرات به شمار میآید.
اتریوم 2 چیست؟
پروژه Ethereum 2.00، که با نامهای اتریوم 2 و سرنیتی (Serenity) شناخته میشود، یک مجموعه از تغییرات و بهروزرسانیها را شامل میشود که هدف آن انتقال شبکه اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) میباشد. این فرآیند چندین مرحله و آپدیت را دربرمیگیرد که در نهایت به ایجاد یک شبکه با نام “بیکن چین” (Beacon Chain) منجر میشود. در این مرحله، قابلیت سپردهگذاری (Staking) برای اثبات سهام فراهم شده است. به منظور تبدیل به اعتبارسنج در شبکه اتریوم، کاربران میبایست حداقل 32 واحد اتر را به عنوان سپرده واریز کنند.
بیکن چین عملاً بخشی از بلاکچین جدیدی است که هسته اصلی اتریوم 2 را تشکیل میدهد. هدف اصلی از ایجاد بیکن چین انتقال تمام اطلاعات مرتبط با شبکه قبلی به این شبکه جدید است.
این مرحله که به عنوان حالت دوگانه شناخته میشود، همزمان با هر دو الگوریتم اثبات کار و اثبات سهام در شبکه فعالیت میکند. این حالت در دسامبر 2020 در شبکه اصلی اتریوم راهاندازی شد. در طول این فرآیند، آپدیتهای متعددی نیز با نامهای Berlin، London، Altair و Arrow Glacier اجرا شدند. همچنین، پروپوزال EIP-1559 نیز بهعنوان یک تغییرات مهم معرفی شد. این پروپوزال مکانیزم سوزاندن اتر در شبکه را تعریف میکند. در این روش، کارمزد اتر به دو بخش Base Fee و Priority Fee تقسیم میشود. Base Fee مصرف میشود و Priority Fee به ماینرها تعلق دارد. اصلیترین هدف این پروپوزال کاهش درآمد ماینرها و آمادهسازی شرایط برای انتقال به الگوریتم اثبات سهام است. همچنین، این تغییرات باعث افزایش قیمت اتر از طریق سوزاندن اترها میشود.
مرج اتریوم
در آغاز، Beacon Chain بهصورت مستقل از شبکه اصلی اتریوم عمل میکرد؛ به عبارت دیگر، شبکه اصلی همچنان با الگوریتم اثبات کار ایمنی خود را حفظ میکرد، در حالی که Beacon Chain بهصورت موازی با اثبات سهام عمل میکرد. پروسه ادغام یا Merge در اتریوم زمانی رخ میدهد که این دو سیستم در نهایت با یکدیگر ادغام میشوند.
هنگامی که این انتقال به طور کامل انجام شود، نام شبکه نیز تغییر خواهد کرد. طبق اعلام تیم توسعه، پس از ادغام، اتریوم شامل دو لایه اجرا (Execution) و اجماع (Consensus) خواهد بود.
اتریوم در طول چند سال گذشته برای انتقال از الگوریتم اثبات کار به اثبات سهام تلاشهای متعددی را آغاز کرده است. در این مسیر، تعداد زیادی هارد فورک و سافت فورک انجام گرفته است تا مسیر برای انتقال به اثبات سهام بهطور هموارتر و موثرتر باشد. این گونه انتقالها باعث تغییر کامل زیرساختهای شبکه میشوند و بهسادگی و سرعت نمیتوان آنها را اجرا کرد.
مرحله ادغام خود دارای دو هارد فورک است. در فورک اول، ماینرها از شبکه حذف میشوند و جایگزینی آنها توسط استیک کنندهها (Stakers) اتفاق میافتد. این استیک کنندهها آغاز به پردازش تراکنشها در شبکه اصلی اتریوم میکنند. در فورک دوم که حدود یک ماه پس از فورک اول اجرا میشود، امکان برداشت 32 واحد اتری که استیک کنندهها در فاز Beacon Chain به قرارداد هوشمند اتریوم 2 واریز کرده بودند، فراهم میشود.
مرج اتریوم در ۲۴ شهریور ۱۴۰۱ انجام شد.
ارز دیجیتال اتریوم در مقابل بیت کوین
یک نمونه از تفاوتهای بین اتریوم و بیتکوین این است که اتریوم به عنوان یک پلتفرم عمل میکند که ما را با تواناییهای گستردهای همچون قراردادهای هوشمند دوطرفه بدون واسطه، ایجاد توکنها در بستر بلاکچین، ساخت برنامههای غیرمتمرکز، ایجاد توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، بازیها و حتی تشکیل دهندههای مستقل و غیرمتمرکز از جمله سازمانهای DAO را آشنا میکند. در عوض، بیتکوین به تلاش برای بهبود سیستم بانکی و روشهای پرداخت آنلاین با بهرهگیری از بلاکچین میپردازد.
این دو پلتفرم با ویژگیهای منحصر به فرد خود، در مسیر متفاوتی توسعه مییابند. اتریوم با تمرکز بر قرارداندن بستری برای ایجاد برنامهها و سرویسهای غیرمتمرکز، محیطی را برای نوآوری و ایجاد اشکال جدید از فعالیتهای مختلف ایجاد میکند. به عنوان نمونه، توکنهای NFT که از طریق اتریوم ساخته میشوند، قابلیت توسعهی خلاقانه و متنوع را برای هنر، بازیها و بیشتر به ارمغان میآورند.
از سوی دیگر، بیتکوین با هدف ارتقاء نظام مالی جهانی و حذف واسطهها در معاملات مالی، تمرکز خود را بر ارزش ذخیرهسازی و ارسال ارز دیجیتال به سراسر جهان معطوف میکند.
در نتیجه، این دو بلاکچین به صورت گوناگونی به منظور پاسخ به نیازها و اهداف مختلف توسعه پیدا میکنند و نقشهای متفاوتی را در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ایفا میکنند.
تفاوتهای بارز بین بیتکوین و اتریوم باعث میشود این دو ارز دیجیتال به عنوان رقبا مستقیم یکدیگر در نظر گرفته نشوند. این تفاوتها نه تنها در محدودیت عرضه، بلکه در ساختار اجماعی و اهداف آنها نیز نمود پیدا میکنند.
عرضه بیتکوین بهطور محدودی انجام شده است، در حالیکه عرضه اتریوم بدون محدودیت میباشد. اتریوم از سویی تحت کنترل و نظارت استخراج و تولید قرار دارد تا از تورم جلوگیری کند. هرچند که هر دو ارز از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکنند، اتریوم در حال حاضر در حال تغییر به سمت الگوریتم اثبات سهام (PoS) میباشد.
با وجود این تفاوتها، اتریوم و بیتکوین اهداف و نقشهای گوناگونی دارند که انجام وظایف خود را معین کرده است. تشابه در الگوریتم اجماعشان نباید منجر به اشتباهی در نظر گرفتن آنها به عنوان رقبا شود. هر یک از این دو ارز دیجیتال با توجه به ویژگیها و هدفهای خود، در دنیای ارزهای دیجیتال نقش مهمی را ایفا میکنند.
آموزش خرید اتریوم
برای انجام معاملات خرید و فروش اتریوم، دارای دو گزینهی صرافیهای داخلی و بینالمللی هستید. بهترین انتخاب این بستگی دارد که آیا از صرافیهای داخلی یا خارجی استفاده کنید. اما منصب مصلحتیتر است که از صرافیهای داخلی استفاده نمایید، زیرا این امر میتواند مسائلی مانند تحریمها و نیز نیاز به احراز هویت را در معاملات خود کاهش دهد. همچنین، بهیاد داشته باشید که در تمام اقدامات مالی خود اصول لازم را رعایت نمایید.
کیف پول های ارز دیجیتال اتریوم کدامند؟
اتریوم، یک پلتفرم ارز دیجیتال، از کیف پولهای منحصر به خود برخوردار است. این ارز دیجیتال نیازمند کیف پولهایی است که به همان شیوه دیجیتالی عمل میکنند. کیف پولهای ارز دیجیتال، سیستمهای نرمافزاری یا سختافزاری هستند که قادر به ذخیره، دریافت و ارسال ارزهای دیجیتال میباشند. این ابزارها علاوه بر ارتباط با شبکههای بلاک چین، امکان مدیریت امنیتی نیز دارند. با استفاده از کیف پولهای اتریوم، شما قادر خواهید بود تا مدیریتی آسانتر و امنتر بر روی ارزهای دیجیتال خود داشته باشید.
کیف پول های موبایلی اتریوم:
Atomic wallet – Safepal – Trust Wallet
کیف پول های دسکتاپ:
Mathwallet – Metamask
کیف پول های سخت افزاری اتریوم:
Ledger – Trezor
سخن پایانی
در این نوشتار، با مفهوم اتریوم به طور کامل آشنا شدیم؛ ویژگیها و اهداف این پروژه مهم را بررسی کردیم. اتریوم از جمله پیشگامان در زمینه پروژههای بلاکچینی قدیمی است که از سال ۲۰۱۳ با آغاز کار خود، علاقهمندان به فناوری را به خود جلب کرده است. این پروژه اولین برنامهای بود که مفهوم قراردادهای هوشمند و اجرای برنامههای غیرمتمرکز با استفاده از بلاکچین را به جامعه معرفی و عملی ساخت. اتریوم با توجه به قدرت و پتانسیلش، به عنوان یکی از پیشگامان بلاکچینی به طور چشمگیری درآینده مشهور خواهد شد. تکنولوژی پیشرفته اتریوم به همراه تعهد و تلاش توسعهدهندگان پشت این پروژه، امیدواری و اعتماد سرمایهگذاران و طرفداران این ارز دیجیتال را نسبت به آیندهای روشن و موفق ترمیم میکند.