فناوری های مهم برای ایجاد دنیای متاورس

“متاورس، یک دنیای دیجیتال سه بعدی، ارائه می‌دهد که در آن شما با استفاده از آواتارهای شخصی خود، به کشف فضاهای مجازی، بازی‌ها، خریدها، اجتماع با دوستان در کافی‌شاپ مجازی، همکاری در دفتر مجازی، و بسیاری از فعالیت‌های دیگر پرداخت می‌کنید. امروزه، شرکت‌های بزرگ فناوری مانند متا (پیشتر فیسبوک)، مایکروسافت و انویدیا در توسعه نسخه‌های متاورس خود به‌فعالیت پرداخته‌اند. با این حال، مفهوم متاورس به‌طور نسبتاً جدید است و بسیاری از قابلیت‌های آن هنوز در حال توسعه می‌باشند.

فناوری‌های متعددی در ایجاد تجربه فراگیر متاورس نقش دارند. این فناوری‌ها شامل بلاکچین، واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR)، بازسازی سه بعدی، هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا (IoT) و دیگر فناوری‌های مشابه هستند. در ادامه این مقاله، به معرفی برخی از این فناوری‌ها که نقش اساسی در توسعه متاورس ایفا می‌کنند، خواهیم پرداخت.”

متاورس چیست؟

“آغاز مفهومی متاورس به دست نویسنده‌ای به نام نیل استفنسون در سال ۱۹۹۲ انجام شد. در رمان علمی تخیلی او به نام «تصادف برفی»، یک دنیای آنلاین را به تصویر کشید که در آن افراد می‌توانستند از طریق آواتارهای دیجیتال خود، به کاوش و فعالیت در دنیای مجازی بپردازند. گذشته‌ی سال‌ها، شرکت‌های فناوری بزرگ به ساخت نسخه‌های اختصاصی از متاورس پرداختند. اما واقعیت این است که چیست؟ چرا شرکت‌های فناوری به این مفهوم نزدیک می‌شوند؟

متاورس به معنای یک دنیای دیجیتال سه بعدی آنلاین با زمین‌ها و اشیاء مجازی می‌باشد. این دنیا به شما اجازه می‌دهد که از راه دور کار کنید، موزه‌های مجازی را ببینید، آثار هنری جدید را بررسی کنید و در کنسرت‌های مجازی شرکت کنید. اگرچه برخی بازی‌ها مثل اکسی اینفینیتی، سندباکس و دیسنترالند اجزاءی از متاورس را در خود دارند، اما این مفهوم هنوز در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارد.

با توجه به توسعه‌ی جذاب این مفهوم، متوقع است که متاورس بیشتر از یک پلتفرم بازی و رسانه اجتماعی باشد. فعالیت از راه دور، حاکمیت غیرمتمرکز و هویت دیجیتال تنها چندین ویژگی از مزیت‌های این مفهوم هستند. این نوآوری می‌تواند از طریق هدست‌ها و عینک‌های واقعیت مجازی باعث ایجاد فضاهای سه بعدی تجربی‌تر شود، به‌طوری که کاربران بتوانند به صورت فیزیکی در این دنیا قدم بگذارند و در آن به کاوش و تجربه فضاها پرداخته و از آن لذت ببرند.”

آخرین دستاوردهای متاورس

“با تغییر نام فیسبوک به متا در اکتبر ۲۰۲۱، مفهوم متاورس به عنوان یک کلمه محبوب در موتورهای جستجو جلب توجه کرد. این شبکه اجتماعی عظیم، برای تغییر برند تجاری خود، منابع مالی جدیدی (حداقل ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱) را به بخش نوپایی به نام “Reality Labs” اختصاص داد. هدف از این اقدام، توسعه محتوا، نرم‌افزار، و همچنین ایجاد هدست‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده بود.

گسترش کووید-۱۹ نیز اهمیت توسعه مفهوم متاورس را افزایش داد. با آغاز کار از راه دور توسط افراد زیاد، تقاضا برای راه‌های تعاملی برای ارتباط با دیگران افزایش یافت. به عنوان مثال، فضاهای سه بعدی مجازی که به افراد امکان می‌دهد به جلسات بپیوندند و در محیط‌های مجازی فعالیت کنند، از جمله این تغییرات بود. Microsoft Mesh یک نمونه از این نوع فضاهاست که در نوامبر ۲۰۲۱ معرفی شد. این پلتفرم دارای فضاهای سه بعدی برای کاربران است تا از طریق آواتارهای خود به یکدیگر ملحق شوند، همکاری کنند و جلسات تیمی را از راه دور برگزار کنند.

همچنین برخی از بازی‌های آنلاین نیز مفهوم متاورس را به خوبی پذیرفته‌اند. بازی موبایل Pokemon Go از اوایل به این مفهوم پیوست و به بازیکنان اجازه داد با استفاده از یک اپلیکیشن تلفن همراه خود پوکمون‌های مجازی را در دنیای واقعی تعقیب کنند. Fortnite یک بازی مشهور دیگر است که فعالیت‌های متعددی در دنیای دیجیتال از جمله میزبانی رویدادها و کنسرت‌ها را گسترش داده است.

جدا از بخش رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های بازی، شرکت‌های فناوری مانند Nvidia نیز فرصت‌های جدیدی را در دنیای مجازی ایجاد کرده‌اند. پلتفرم Nvidia Omniverse یک مثال است که فضاهای سه بعدی را به یک جهان مشترک متصل می‌کند و همکاری مجازی بین مهندسان، طراحان و سازندگان را تسهیل می‌کند. اکنون این پلتفرم در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شود. به عنوان مثال، گروه BMW از Omniverse برای کاهش زمان تولید و بهبود کیفیت محصولات خود استفاده می‌کند.”

فناوری های استفاده شده در متاورس

حالا با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، شرکت‌ها از فناوری‌های جدیدی برای بهبود تجربه متاورس استفاده می‌کنند که برخی از آنها عبارتند از:

• بلاکچین
• واقعیت افزوده (AR)
• واقعیت مجازی (VR)
• بازسازی سه بعدی
•  هوش مصنوعی (AI)
• اینترنت اشیا (IoT) 
• واقعیت گسترده
• فناوری BCI

شما با این فناوری های حوزه متاورس تا چه حد آشنایی دارید؟ در ادامه برخی از کلیدی‌ترین تکنولوژی های قدرت دهنده متاورس را معرفی می‌کنیم.

بلاکچین و ارز دیجیتال

“فناوری بلاکچین به عنوان یک راهکار غیرمتمرکز و شفاف، امکاناتی جهت اثبات مالکیت دیجیتال، جمع‌آوری آثار دیجیتال، انتقال ارزش، حاکمیت، دسترسی و همکاری فراهم می‌کند. این فناوری امکان می‌دهد که ارزهای دیجیتال به کاربران اجازه دهند دارایی‌های خود را در دنیای دیجیتال به سادگی منتقل کنند. به عنوان مثال، ارزهای دیجیتال برای خرید زمین‌های مجازی در دنیای دیسنترالند قابل استفاده هستند.

با استفاده از تکنولوژی NFT و توکن مانا (MANA)، بازیکنان می‌توانند زمین‌های ۱۶×۱۶ متری را خریداری کرده و مالکیت آن‌ها را با اطمینان بیشتری تایید کنند. این فناوری بلاکچین به عنوان یک سیستم اعتبارسنجی بسیار موثر برای این نوع معاملات عمل می‌کند.

همچنین، در آینده، کریپتوارزها ممکن است افراد را ترغیب به شرکت در دنیای متاورس نمایند. با توجه به اینکه شرکت‌های بیشتری به فعالیت از راه دور آنلاین پرداخته و از راه دور کار می‌کنند، احتمالاً در سال‌های آینده شاهد افزایش مشاغل مرتبط با متاورس خواهیم بود.”

واقعیت افزوده و واقعیت مجازی

“واقعیت افزوده و واقعیت مجازی دو فناوری کلیدی در متاورس هستند که توانایی ایجاد یک تجربه سه بعدی جذاب و فراگیر برای کاربران را دارند. این دو فناوری به عنوان دروازه‌های ورود به دنیای مجازی عمل می‌کنند. اما تفاوت‌های مهمی بین واقعیت افزوده و واقعیت مجازی وجود دارد.

واقعیت افزوده (AR) از عناصر و شخصیت‌های دیجیتال برای تغییر شکل دنیای واقعی استفاده می‌کند. این تکنولوژی به نسبت واقعیت مجازی به دسترس‌تر است و تقریباً در همه تلفن‌های هوشمند یا دستگاه‌های دیجیتال با دوربین استفاده شده است. کاربران از طریق اپلیکیشن‌های AR می‌توانند با استفاده از تصاویر دیجیتال تعاملی (مانند آنچه در بازی موبایل Pokémon Go دیده می‌شود) محیط پیرامون خود را تغییر دهند. به عبارت دیگر، بازیکنان با فعال کردن دوربین تلفن همراه خود، می‌توانند موجودات دیجیتال را در محیط واقعی مشاهده کنند.

اما واقعیت مجازی (VR) به شکل متفاوتی عمل می‌کند. VR یک دنیای کاملاً مجازی تولید می‌کند که محتوای بصری تخیلی را در خود جای داده است. سپس کاربران با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، دستکش‌ها و حسگرها در آن دنیا را کاوش می‌کنند.

این تفاوت‌ها نشان می‌دهند که واقعیت افزوده و واقعیت مجازی هر کدام برای نوع خاصی از تجربه متاورس مورد استفاده قرار می‌گیرند. با رشد بیشتر این فناوری‌ها، انتظار می‌رود که واقعیت مجازی قادر باشد تا تجربه متاورس را به شکل فیزیکی و با تجهیزات پیشرفته تری شبیه‌سازی کند، اجازه دهد که کاربران احساس کنند، بشنوند و با افراد در سرتاسر جهان در متاورس ارتباط برقرار کنند. از این رو، می‌توان انتظار داشت که شرکت‌های بیشتری در آینده به توسعه تجهیزات و فناوری‌های مرتبط با متاورس، از جمله واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، سرمایه‌گذاری کنند.”

هوش مصنوعی چیست؟

“در دهه‌ی اخیر، هوش مصنوعی به طور گسترده به زندگی ما نفوذ کرده و در بسیاری از جوانب از برنامه‌ریزی استراتژی تا تصمیم‌گیری و تشخیص چهره به کار رفته است. اخیراً، متخصصان هوش مصنوعی به بررسی امکان استفاده از این تکنولوژی برای ایجاد متاورس‌های سه بعدی مشغولند.

هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که داده‌ها را با سرعت بسیار بالا پردازش کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی به همراه تکنیک‌های یادگیری ماشین می‌توانند از تجربیات گذشته (با در نظر گرفتن داده‌های تاریخی) به منظور آموزش مدل‌ها و تبیین دانش‌های منحصربه‌فرد استفاده شوند.

در متاورس، هوش مصنوعی همچنان به عنوان ابزاری کارآمد برای ایجاد کاراکترهای غیرقابل بازی (NPC) در محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این NPC‌ها بخشی از دنیای بازی هستند که برای پاسخگویی به اعمال بازیکنان درون بازی طراحی شده‌اند. به کمک توانایی‌های پردازشی هوش مصنوعی، امکان قرار دادن NPC در فضاهای سه بعدی و تعاملات بهبود یافته با بازیکنان وجود دارد. در مقایسه با کاراکتر اصلی بازی، NPC می‌تواند به صورت مستقل اجرا شده و به صورت همزمان به خدمت چندین بازیکن در ازای تعداد زبان‌ها و منطقه‌ها پاسخ دهد.

یکی از کاربردهای جالب دیگر هوش مصنوعی در متاورس، ایجاد آواتارهای واقعی‌تر است. از موتورهای هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل تصاویر دو بعدی و اسکن‌های سه بعدی به منظور ایجاد آواتارهای واقع‌گرا استفاده می‌شود. همچنین، از هوش مصنوعی برای ایجاد حالات چهره، مدل مو، لباس و ویژگی‌های مختلف جهت بهبود شکلک آواتارها استفاده می‌شود.”

بازسازی سه بعدی مکان‌های فیزیکی در متاورس

اگرچه مفهوم بازسازی سه بعدی (۳D reconstruction) تازه‌کاری نیست، اما مخصوصاً در دوران ابتلا به کووید-۱۹ و همه‌گیری ویژه این ویروس، استفاده از این تکنولوژی، به ویژه در صنعت املاک و مستغلات، به شدت به تبلیغات و فروش ملک‌ها تحول آورده است. به علت ممنوعیت‌های مرتبط با قرنطینه، مشکلی برای مشتریان در بازدید از املاک به وجود آمده است. از این‌رو، برخی از آژانس‌های املاک به فناوری بازسازی سه بعدی روی آورده‌اند تا ملک‌های مجازی ایجاد کنند. این معمولاً یک رویکرد مشابه با تکنولوژی متاورس است که در آن مشتری می‌تواند خانه‌های جدید را از هر مکانی ببیند و حتی خرید نماید بدون اینکه به صورت حضوری داخل ملک وارد شود.

یکی از چالش‌های متاورس ایجاد محیطی دیجیتال است که به حداکثر نزدیک به دنیای واقعی ما باشد. با استفاده از بازسازی سه بعدی، می‌توان فضاهای طبیعی و واقعی را به دقت بیشتری ایجاد کرد. با استفاده از دوربین‌های سه بعدی تخصصی، می‌توان مدل‌های سه بعدی ساختمان‌ها، مکان‌های فیزیکی و اشیا را به شکل آنلاین ساخت. این داده‌های سه بعدی با کیفیت ۴K به رایانه‌ها منتقل می‌شوند تا یک نسخه مجازی از ملک‌ها در متاورس ایجاد و پردازش شود.

استفاده از بازسازی سه‌بعدی به‌ویژه در صنعت املاک و مستغلات به شدت اهمیت یافته است، به‌ویژه در زمان‌هایی که همه‌گیری کرونا مانع از بازدید حضوری املاک شده است. فناوری بازسازی سه‌بعدی به آژانس‌های املاک این امکان را می‌دهد تا ملک‌ها را به صورت مجازی با دقت بسیار بالا ایجاد کنند. این مشابه مفهوم متاورس است که به مشتریان اجازه می‌دهد املاک را از راه دور مشاهده کرده و حتی بدون ورود به آن ملک خریداری کنند.

اینترنت اشیا و متاورس

مفهوم اینترنت اشیا (IoT) برای نخستین بار در سال ۱۹۹۹ مورد تبادل نظر قرار گرفت. اینترنت اشیا به زبان ساده یک نظام است که قادر به ارتباط برقرار کردن با تمام اشیاء در دنیای فیزیکی است و این ارتباط را از طریق حسگرها و دستگاه‌های مخصوص به اینترنت برقرار می‌کند. پس از اتصال به اینترنت، این دستگاه‌ها با شناسه‌های منحصر به فرد مجهز به توانایی ارسال و دریافت داده‌ها به صورت خودکار می‌شوند. امروزه، اینترنت اشیا قادر به اتصال سنسورهای دما، دستیارهای صوتی، تجهیزات پزشکی و انواع داده‌های دیگر به اینترنت است.

یکی از کاربردهای مهم اینترنت اشیا در متاورس، جمع‌آوری داده‌ها از دنیای واقعی است. این اقدام منجر به افزایش دقت داده‌های دیجیتال می‌شود. به عنوان مثال، داده‌های حاصل از اینترنت اشیا می‌توانند تغییرات عملکرد اشیاء متاورس را بر اساس شرایط آب و هوا و دیگر عوامل تغییر دهند.

پیاده‌سازی اینترنت اشیا قادر به اتصال جهان سه بعدی به تعداد زیادی دستگاه فیزیکی می‌باشد. این امکان فراهم می‌کند تا شبیه‌سازی‌های گسترده‌تری در متاورس انجام شود. اینترنت اشیا نیز برای بهبود بهینه‌سازی محیط متاورس از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در مدیریت داده‌ها بهره می‌برد.

از واقعیت گسترده چه می‌دانید؟

واقعیت گسترده (XR) در واقعیت یک گسترش کامل از دنیای فیزیکی ما به دنیای مجازی می‌باشد. به‌طور کلی، XR یک اصطلاح جامع است که شامل مواردی نظیر تصاویر ۳۶۰ درجه، واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت درآمیخته (MR) می‌شود. در آینده، عینک‌های واقری (ویفر) به ما این امکان را می‌دهند که اطلاعات مجازی را مثل تبلیغات یا اطلاعات متنی بخوانیم و در دنیای فیزیکی با آنها تعامل کنیم. به‌طور خاص، VR، AR و MR سه زمینه اصلی در دنیای XR هستند. در چند سال اخیر، زمینه XR تغییرات زیادی داشته و شرکت‌ها با سرعت به سوی استفاده از این فناوری‌ها در حوزه‌هایی چون آموزش، شبیه‌سازی و ارتباط با مشتری پیش رفته‌اند.

سیستم‌های رابط مغز و رایانه (Brain-computer interface)

فناوری رابط مغز و رایانه (BCI) یکی از تکنولوژی‌های مهمی است که می‌تواند تجربه متاورس را با استفاده از داده‌های رشته‌های عصبی فراهم کند. این تکنولوژی به کاربر اجازه می‌دهد در یک دنیای مجازی به یک تجربه بی‌بدیل نزدیک شود. یک مثال از این تکنولوژی می‌تواند در بازی واقعیت مجازی Awakening دیده شود، که از یک هدبند الکترودی به نرم‌افزار HTC Vive HMD برای ردیابی فعالیت‌های مغزی استفاده می‌کند. این نرم‌افزار با تجزیه و تحلیل داده‌ها متوجه می‌شود که چه اتفاقی در دنیای واقعیت مجازی باید رخ دهد. تکنولوژی دیگر BCI دستبندهای هوشمندی هستند که روی دست قرار می‌گیرند و سیگنال‌های عصبی بازو را دریافت می‌کنند.

در سال ۲۰۱۷، دانشگاه MIT در یک مقاله پیش‌بینی کرد که در سال بعد، این تکنولوژی می‌تواند وارد بازار شود و توسط شرکت‌های VR برای استفاده در بازی‌های واقعیت مجازی شود. با این حال، با گذر زمان، مشخص شد که BCI هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد و نمی‌تواند به راحتی تجهیزات جانبی معمولی مانند جوی‌استیک و صفحه کلید جایگزین کند.

با این حال، اخیراً چندین شرکت به تحقیق و توسعه در حوزه BCI برای تعامل با واقعیت‌های مجازی اختصاص داده‌اند. به عنوان مثال، NextMind، یک استارتاپ با مقر در پاریس، یک کیت توسعه نرم‌افزاری مبتنی بر Unity ارائه داده است که به توسعه‌دهندگان امکان ایجاد برنامه‌هایی با قابلیت “خواندن ذهن” را می‌دهد. به عنوان مثال، این تکنولوژی به شما اجازه می‌دهد تا با فکر کردن به جای وارد کردن دستی پین کد در تلفن خود، پین کد را تایپ کنید.

متاورس و حریم خصوصی

متاورس همچنان در مراحل ابتدایی توسعه‌اش قرار دارد و با چالش‌هایی روبرو است. دو مشکل اصلی که پیش روی آن قرار دارد، احراز هویت و حریم خصوصی هستند.

احراز هویت در دنیای واقعی عموماً ساده است، زیرا ما افراد را به شکل فیزیکی مشاهده می‌کنیم. اما در متاورس، که مردم با استفاده از آواتارهای خود وارد این دنیای دیجیتال می‌شوند، تشخیص کاربران و اثبات هویت آنها چالشی پیچیده می‌شود. به عبارت دیگر، فردی می‌تواند با تظاهر به شخصیت دیگر وارد متاورس شود و از این راه به طور ناشناس به آسیب‌رسانی به دیگر کاربران بپردازد.

چالش دیگری که در متاورس وجود دارد، حفظ حریم خصوصی افراد است. این فناوری برای ایجاد تجربی فراگیر به دستگاه‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی وابسته است. اما از آنجا که این دستگاه‌ها دارای ویژگی‌هایی همچون دوربین‌ها و شناسه‌های منحصر به فرد هستند، ممکن است به نشانه‌هایی از نقض حریم خصوصی تبدیل شوند و اطلاعات شخصی را در معرض خطر قرار دهند.

آینده فناوری های حوزه متاورس را چگونه می‌بینید؟

در حال حاضر، شرکت‌های مختلف به بررسی فناوری‌های مورد استفاده در متاورس می‌پردازند. در حوزه کریپتوارنسی، پروژه‌های مانند دیسنترلند و سندباکس به عنوان پروژه‌های مهم شناخته می‌شوند. اما به تازگی، شرکت‌های بزرگی چون مایکروسافت، انویدیا و فیسبوک نیز به این حوزه وارد شده‌اند. بنابراین، با پیشرفت فناوری‌های متاورس مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی (AI)، احتمالاً شاهد دستاوردهای جدید و جذابی در دنیای مجازی و بدون مرز خواهیم بود.

حالا سوال اینجاست که به نظر شما فناوری‌های متاورس و به طور کلی تکنولوژی وب 3.0 چه تأثیری بر تعاملات اجتماعی ما در دنیای واقعی می‌گذارند؟ منتظر نظرات و دیدگاه شما هستیم.

متاورس چیست؟ آموزش ورود به دنیای متاورس